Ayhan Gökvelioğlu Anısına - Bora Kara

Ayhan GÖKVELİOĞLU

Tarih, 1979'un 1 Mayıs'ı. Tutsaklığımın ilk yılları ve cezaevi sürgünlerim yeni başlıyor. Ayaklarından sevk zinciriyle birbirine bağlanmış, elleri kelepçeli dört genç adam. Nereye gittikleri ve nelerle karşılaşacaklarını bilememenin tedirginliğine rağmen bir sürgün yolculuğunda da olsa, mahpushane duvarlarının dışına çıkıp şehirlerarası bir yolculuk yapmanın  hüzün ve "keyif" karışımı duygularıyla, sigaralarından derin nefesler çekerek bundan sonrasının durum tahlillerini yapmaya çalışıyorlar. Gidecekleri cezaevleriyle ilgili bildiklerini gözden geçiriyor, daha sonra kendi aralarında nasıl haberleşeceklerini, mektuplarda kullanacakları şifreli sözcükleri, dışarıyla ilk kim bağlantı kurarsa diğerlerinin de nerelerde olduklarını haber vermelerini filan... Üstlerinde var olan para ve sigaralar paylaşılıyor. Belki de uzun süre bir arada olamayacaklarını bilerek dostluğun sohbetini çıkarmayı, bileklerini acıtmaya başlayan zincirlere rağmen başarıyorlar.

Cezaevi ringinden ilk ben iniyorum. Son bir defa daha kucaklaşıyor ve vedalaşıyoruz. Ring gecenin karanlığında uzaklaşırken ben gardiyanların pek de dostça olmayan refakatleri eşliğinde Bolvadin Cezaevinin kapısından içeri giriyorum...

Sonra bildiğimiz rutin; sadece iç çamaşırı ile kaldığın arama, sürgün dosyanın incelenmesi, itip kakmalar, tehdit ve hakaretler. Senin karşı koyuşun, karşılıklı bağrışmalar, attığın sloganlar, bir anda üstüne çullanan gardiyanlar, tekmeler, yumruklar ağzında alışkın olduğun kendi kanının tadı. Sürüklenerek geçirildiğin koridorlar, açılan demir bir kapı, beton zemin üzerine fırlatılışın, kapanan demir bir kapı ve  Bolvadin'de ilk gece başlıyor...

İşkenceden sonra duyulan o garip uyuma hissi ve bir sigara yakmaya duyulan dayanılmaz istek. Sigara yok, uyumak ta mümkün değil, en iyisi kalkıp volta atmak. Üç adım volta menzilinde geçen zaman. Gecenin ağır sessizliği ve birden sessizliğin   işkence gören bir insanın çığlığıyla bozuluşu. Ardından açılan kapı ve yaklaşan ayak sesleri "kimi getiriyorlar" diye merak edişin. Hücre kapının açılışı tekmelerle, yumruklarla yeniden dışarı çıkarılış, bir saat kadar önce işkence gördüğün yer, çember sakallı bir gardiyanın "seni daha falaka faslından geçirmedik" diyen sesi. Çıplak ayaklarına inen sopa darbeleri, tabanlarından omurlarına ve oradan beynine doğru yüklenen acı. Acıya karşı bağırma hissi. Ama ah! Demek karşılarında küçülmek yok.. Fakat acı ancak ciğerlerden  bir sesin çıkmasıyla hafifleyecek sanki. Ve sesini bırakıyorsun; " faşist köpekler bunun hesabını vereceksiniz, devrimcilere işkence yapmanın ne demek olduğunu öğreneceksiniz..” Ayağa kaldırılışın, yerde ki ıslak tuzun üzerinde yürümeye zorlanışın, sırtına çıkmaya çalışan bir gardiyan. İtişler kakışlar, açılan kapılar, kapanan kapılar, beton zemin üzerinde boylu boyunca yatan bedeninin ayağa kalkmak istemeyişi. Sonra zorla doğruluşun, hücrede yalnız olmadığını görüşün. Karşında biraz önce senle beraber işkence gören adamın  kaygılı ve biraz da şaşkın bakışı.

Çürümenin Dayanılmaz Kokusu - Bora Kara

BERKİN ELVAN   

Haziran/Gezi direnişi sonrasındaki geri çekilme sürecinde bu geri çekilişi adeta bir patlama gibi yükselişe geçiren iki olay yaşadık. Bunlardan biri, Berkin Elvan'ın cenazesi diğeri, Soma Katliamına karşı yapılan eylemlerdi. Soma Katliamına karşı yapılan eylemler bir süre sonra aynı hızla sönümlendi. Bunun nedenleri ayrı bir tartışma konusu olduğu için bu yazı kapsamında konumuzun dışında.

Berkin Elvan'ın ölümü ise genellikle "çabuk unutmasından" şikayet ettiğimiz halkın toplumsal belleğinde unutulmadı, unuttturulamadı. Politik gelişkinlik düzeyi ve pozisyonu ne olursa olsun halk kitlelerinin büyük bir bölümü bu kara kaşlı,esmer çocuğu sahiplendi kendi çocuğu kabul etti. Belki de büyük bir bölümümüz Berkin'de kendi çocuğumuzu gördük.Belki de bir çocukta kendi  geleceğimizi, yiten vicdanımızı, korkularımızın, geri çekilişimizin sınırlarını gördük. Küçük bir çocuktan 269 gün süren müthiş direnişi öğrendik, 269 gün o direnişin yarattığı umutla umutlarımızı büyüttük. Berkin'inin ölümü umudumuzu umutsuzluğa dönüştürmedi, umudumuz öfkeye dönüştü, öfkemiz sokaklara taştı. Evet, Berkin Elvan "çabuk unutan" bu halk tarafından unutulmadı , içselleştirildi. Sahiplenme aktiviteleri birbirinden farklı olmasına rağmen çok geniş bir kesimin aklı,vicdanı,adaleti, korkusu,cesareti oldu. Bu yüzden Berkin Ölmedi/ Öldürülemedi dedik.

Babam, Ben Ve Mahir Çayan / Bora Kara

                                   Kızıldere adın ahire kalsın
                                   Mahir yoldaş anın yiğite kalsın



Tarih 31 Mart 1972 idi. Bunu o gün bilmiyordum çok sonraları öğrendim. Şehirler arası bir yolculuk yapıyorduk, nereden geliyor, nereye gidiyorduk bilmiyorum. Babam uzun yolculuklara gazetesiz çıkmazdı, şehirden çıktıktan sonra yol boyunca gazetesini okur, arada bir sigarasını yakar ( o zamanlar otobüslerde sigara içilirdi) biraz pencereden dışarıyı seyreder sonra yine okumaya dönerdi...

Ama o gün bir farklıydı; otobüse biner binmez telaşlı ve gergin bir biçimde sigarasını yakıp gazeteyi açtı.Yüzü allak bullaktı ve dişlerinin arasından öfke acı karışımı bir sesle " yediler çocukları" diye mırıldandığını duydum. Başımı uzatıp gazeteye baktım ve bu yazının başına koyduğum fotoğrafı gördüm. Öldürülmüş insanlar ve etrafında bir sürü üniformalı, sanki ilk defa gördükleri bir şeye bakar gibi bakıyorlardı.Yüzlerindeki ifadeyi bir türlü çözemedim; korku, şaşkınlık,zafer,yenilgi... Hangisi bilemedim. Belki de hepsinin karışımıydı. Öldürdüklerini üst üste ortaya yığmışlar kendileri de etrafında toplanmışlardı. Çocuk aklımda vahşi ve acımasız bir görüntü olarak algılandı gördüklerim. Tarih 31 Mart 1972' idi. Mahir ve yoldaşları bir gün önce Kızıldere' de katledilmişlerdi.

Devrimci Mücadele Ve İdamlar

               Hıdır Aslan 25 Ekim 1984 Faşizm tarafından darağacında katledildi      

Saat gece yarısını çoktan geçmişti.Bütün gün süren koşuşturmalar,tartışmalar ve üç saate yakın bir süre kitapların satırları arasında dolaşmaktan yorulmuş kafamı ve bedenimi dinlendirmek için bir bardak çay eşliğinde sigaramı tüttürerek gecenin sessizliğin keyfini çıkarmaya başladım.


Çalışma odamdayım;her taraf kitaplar,dergiler,yazı notlarıyla dolu.Gözüm kitaplığın kenarında duran bir kitaba takıldı. Elime aldım,Veli Biçer'in yazdığı HIDIR&İLYAS.Kitabı rastgele karıştırırken gözüm daha önce defalarca okumuş olduğum Hıdır'ın son mektubuna takıldı bir kez daha okumaya başladım sonra bir cümleye geldim ve durdum kaldım."Şu mektubu yazarken bir yandan çay-sigara içiyorum.Ağır ağır,tadına vara vara" Elime baktım,bende çay, sigara içiyordum "ağır ağır,tadına vara vara" Bir yandan geçirdiğim günü değerlendiriyor,yarın ki günümün planlarının yapmaya çalışıyordum.Yani on dakika sonra idam sehpasına çıkmayacaktım.Durdum ve düşündüm; on dakika sonra idam edilecek olsam,yani on dakika sonra öleceğimi bilsem böyle sakin ve keyifli sigaranın ve çayın tadını çıkarabilirmiydim acaba?

EYLÜL GEÇELİ ÇOK OLDU.

"Gittikçe yalnızlaşıyorsunuz insan kardeşlerim 

Ne bir ortak sevinciniz kaldı sizi çoğaltacak 

Ne bir içten dostunuz var acınızı alacak 

Unuttunuz nicedir paylaşmanın mutluluğunu; 

Toprağı rüzgârı denizi göğü 

O her zaman bir insanla anlamlı 

Tükenmez bir hazine gibi kendini sunan doğayı 

Unuttunuz, gömülüp günlük çıkarların 

Ve ucuz korkuların kör kuyularına 

Daraldıkça daraldı dünyaya açılan pencereniz."

Gittikçe yalnızlaşıyorsun.

Yalnızlaşıyorsun ama yalnız kalmaktan korkuyorsun.Sahte kalabalıklar yaratıyorsun kendine,hiç bir zaman gerçek bir parçası olamadığın,içinde eriyip bütünleşemediğin ve ilk tehlikede kaçıp kendi köşene çekileceğin kalabalıklar.Ne yalnızlığın yalnızlığa benziyor,ne kalabalığın kalabalığa.

Hep şikayet ediyorsun,"eski dostluklar kalmadı" diyorsun "insanlar bencilleşti,herkes kendi çıkarını düşünüyor,kimseye güvenilmiyor vs.vs.." bütün bu olumsuzlukların içinden kendini çekip alıyorsun.Senden başka herkes  "bencil" "güvenilmez" "çıkarcı". Bir sen değilsin! Diğerlerine sorsan onlarda aynı şeyi söylüyor.Güvenilir olmayan kim o zaman,bencil olmayan kim?..

"Herkesin bencil,çıkarcı vb. olduğu bir toplumda seninde var olabilmek için herkesten bencil,herkesten çıkarcı, hatta herkesten daha acımasız olmaktan başka çaren yok. Aslında öyle olmak istemiyorsun ama dedik ya çaresizlik?.."Kendi durumunun haklılığını gerekçelendirmeyi çok iyi biliyorsun.

Kalabalıklar içindesin ama çevrendeki herkes senin rakibin.Kiminin işinde gözü var kiminin aşında.Kimisi şu anda elinde olanlara tehdit,kimisi geleceğinin önünde engel.Herkes herkesin rakibi,herkes herkesin engeli...Şu işsiz adam sana diş bileyip duruyor.Sen senden biraz daha iyi koşullarda olanın o koşulları hak etmediğini düşünüyorsun.O koşullarda olan,senin onun yerinde gözün olduğunu düşünüp gardını ona göre alıyor.Hepiniz birbirinizi kuşatıyor,birbirinizin polisi jandarması oluyorsunuz. İspiyonu sevmezsin ama şu herifin patronun kıçı dibinde yaltaklanarak dolaşmasından gıcık kapıyorsun,aslında onun ne dolaplar çevirdiğini biliyorsun ve patronu bu konuda birazcık "uyarmakta" sakınca görmüyorsun.Sakıncası yok elbette, tıpkı bir başkasının senin hakkında da bir takım "uyarılarda" bulunması gibi!..