ÖNCE EYLEM VARDI

Korkunç bir gürültü arasında korkunç bir sessizlikle akıyor hayat.

Ses gürültü oluyor, sessizlik bir çığlık. Ve kuşatılıyor hayat, tantanalı, şatafatlı, gösterişli seslerin metalik tınısıyla. Makul ve mantıklı insanlar dolaşıyor ortalıkta “akılcıl” düşünceleri ve “gerçeğe” uygun eyleyişleriyle.

Söz anlamını yitiriyor, içeriksizleşiyor biçimi parlak özü boş laf olmaktan öteye geçemiyor. “özgürlük” “eşitlik” “adalet” “koşullar” “sınıf” “sınıfsızlık” “reel politika” “birey” “toplum” “demokrasi” “mücadele” “uzlaşma” “direniş”vs… Herkesin ağzında bir başka içerikle, bir başka anlam yüklenerek ve gittikçe anlamsızlaşarak “reel politik gerçeğin” içinde yalanlaşmaya başlıyor. Yalan eylem oluyor, eylem yalan.

Gerçek bir dünyanın yalanlaştırılmış tarifleri ve bin bir dolayımıyla yeniden üretilen, ters yüz edilmiş gerçekle koşullanmış, toplumsal ilişkiler içinde gerçeğin bu “somut” hali üzerinden “gerçekçi” politikalar üretiliyor. Yeniden üretilmiş "gerçek", nesnel gerçeğin üzerini örtüyor ve dört bir yandan kuşatıyor. Gerçek yalnızlaşıyor, yalnızlık gerçekleşiyor.

Hiçbir söyleyiş biçiminin gücü bu örtüyü kaldırmaya, kuşatmayı parçalamaya yetmiyor. Çünkü kaldırmak ve parçalamak bir fiildir, eyleyiştir. Eyleyişiyle kopmuş, onun üzerinden yükselmemiş ve onun tarafından doğrulanmamış söz boş bir laf olmaktan öteye geçemiyor. Söz eylemsiz kalıyor, eylem sözsüz.

Her eylem önünde sonunda kendi sözünü yaratır ama hiçbir söz eylemden kopuk olarak gerçek söz haline gelemez. “Devrimler için maddi bir temel lazımdır” devrimci sözde (teori) maddi bir gerçeklik üzerinden kendini oluşturur. Ancak devrimci söz anlayan ve anlatan olmakla yetinemez yorumcu olmakla sınırlanmak istemiyorsa, doğrudan maddi yaşamı değiştirme pratiği içinde yer alıp anlar ve anlatabilir. Devrimci sözün doğrulayıcısı devrimci pratiktir. Devrimci anlatı söz ve eylemin birlikteliğinden oluşur. Aksi takdirde anlatıcının anlatısı, anlayacak olan için anlaşılmaz olur, Lafı ı güzaf olur. Anlatıcının eksik ve yetersiz pratiği kendisi içinde eksik, yetersiz bir anlamanın sınırlarını aşamaz. Yanlış anlayan yanlış eyler. “eğiticinin de eğitilmesi gerekir”. Nesnel gerçeklik ile öznel gerçeklik arasındaki ilişki pratikle gerçekleşir.

Bir düşüncenin, doğru olup olmadığı, sadece kendini ifade ediş biçimiyle, ne kadar “akla uygun” ne kadar “Gerçekçi” ve kadar iyi sunulduğuyla anlaşılamaz. Maddi koşullar kendi çelişkileri ve gelişimi içinde ortaya çıkan ihtiyaçları üzerinden düşüncelerin ortaya çıkış koşullarını hazırlar. “Gerçekleşme düşünceye doğru yönelir” Maddi gerçeklik ile düşüncel gerçeklik arasındaki bütünleşme ve ayrışmanın oluştuğu yer, ya da öznel gerçeğin, nesnel gerçeğe denk düşüp düşmediğinin anlaşıldığı alan pratiktir. Hiçbir düşünce kendini kendisiyle açıklayarak doğrulayamaz. Maddi gerçekliğin kendi çelişkilerinden ve pratiğinden kopuk her düşünce spekülatif kurgular ve tumturaklı laflar olmaktan öteye gidemez.

"Sözde "dünyayı altüst eden" tumturaklı sözlerine karşın, genç-hegelci ekolün ideologları, en büyük tutuculardır. Onlar arasından en gençleri, yalnızca "tumturaklı laflara" karşı savaştıklarını söyledikleri zaman, kendi faaliyetlerini nitelendirecek doğru ifadeyi bulmuş oldular. Ancak, kendilerinin de, bu tumturaklı lafların karşısına, gene tumturaklı laflardan başka bir şey koymadıklarını ve yalnızca bu dünyanın tumturaklı laflarına karşı savaşırken, gerçekten mevcut dünyaya karşı savaşmadıklarını unutuyorlar (Mark ve Engels, 1987: 36).

H er dönem kendi genç-hegelcilerini yaratır. Bunlar bir eyleyiş halinde olmaktan çok bir söyleyiş halindedirler. İçinde bulundukları/bulunmaya çalıştıkları pozisyona uygun olarak, en demokrat, en devrimci, en özgürlükçü, en Ortodoks vb. sözlerle diğerlerinin tumturaklı sözlerine karşı daha tumturaklı sözlerle savaş halindedirler. Sürekli söyleyiş halinde oldukları için ( ya da daha çok söyleyiş halinde oldukları için) eyleyiş haline geçemezler. Eyleyiş halinde olmamak maddi gerçekliğin içinde olmamaktır; onun çelişkilerini, ilişkilerini, işleyişini, gelişimini bilememek demektir. Diğer bir deyimle gerçek dünyadan kopmuş bir “gerçeklik” içinde üretilmiş sözcüklerle “ gerçekten mevcut dünyaya karşı savaşmadıkları” ve değiştirme pratiği içinde olmadıkları bir dünyanın “sözcüleri” durumuna dönüşürler. Bu tür “sözcülüğün” tumturaklı sözlerle oluşturdukları düşüncelerini, fiyakalı bir sunumla ortaya koyuş biçimleriyle düşünceler hiçbir zaman “kitleleri kucaklayıp maddi bir güç haline” gelemez.

Söz gücünü eylemden alır. Eylem önünde sonunda kendi sözünü oluşturur. Eylemin oluşturduğu söz gerçeğin kendisine yöneldiği sözdür. Gerçeğin kendisine yöneldiği ve onunla buluşup bütünleştiği söz maddi koşulların ihtiyaçlarının gerçekleşmesinin temsilcisi haline gelir. Ve ancak böyle bir söz, kitleleri kucaklayıp maddi bir güç olur.

Bilinir ki halk kitlelerinin kendiliğinden bilinci mevcut verili toplumun bilinci olmaktan öteye gitmez. Ve yine bilinir ki “egemen maddi gücü olan sınıf, aynı zamanda egemen zihinsel güçtür” burjuvazi egemenliğini değişik kurumsal ve ideolojik araçlarla yaygınlaştırıp pekiştirir. Halk kitlelerin bilincinde gerçeğin ters yüz edilmiş bir halde algılanmasını sağlar. Bilinçsiz bir kitle değil “bilinçli” bir kitle oluşturur ama bu bilinç “yanlış bilinçtir.”

Burjuvazi gerçeği ortadan kaldırmaz, gerçeği yeniden üretir. Ve bu üretilmiş, ters yüz edilmiş “yanlış bilinç” Sadece doğruların anlatılmasıyla doğru bilinç haline dönüşmez. Yanlış fikirlere karşı sadece doğru fikirlerle mücadele etmek Marksist bir yöntem değildir. “ama o, daima tarihin gerçek zeminine basar; pratiği fikirlere göre açıklamaz, fikirlerin oluşumunu maddi pratiğe göre açıklar.(...)
"Tarihin, dinin, felsefenin ve bütün öteki teorilerin devindirici gücü, eleştiri değil, devrimdir” (Marks)

Devrimci söz pratik zeminden ne kadar uzaklaşırsa o kadar etkisizleşir. Pratik zeminden uzaklaşmak demek toplumsal ilişkilerin maddi/nesnel gerçeğinden uzaklaşmak demektir. Bu aynı zamanda halk kitlelerinin toplumsal/üretim ilişkileri içinde, gerçek ilişki ve çelişkilerini sürdürdükleri alandan, yani yaşamlarından da uzak olmak demektir. Yaşamlarından uzak olduğunuz insanlar için söyledikleriniz, söz değil ahkâm olur.

Halk kitlelerin varlıklarını sürdürdükleri gerçek maddi yaşam koşulları içinde doğrudan yer alarak yaşadıkları nesnel koşulların gerçeğiyle, tersyüz edilmiş gerçekten oluşan yanlış bilinçleri arasındaki tutarsızlık ve çelişkinin yarattığı geriliminin oluşturduğu, çatlağın arasını kanırtmaya ve birlikte eyleyiş halini gerçekleştirmeye başladığınız zaman sözünüz kitleleri kapsamaya, maddi bir güç olmaya başlar.

İşçi sınıfı ve emekçi halk kitleleri kendi nesnel gerçekliği hakkında sahip oldukları bilince, kitaplardan çok kendi pratik deneyimleri sayesinde ulaşır. Ancak bu kendiliğinden bilinç, Lenin'in deyimiyle "içgüdüsel" ve tohum halindeki bir bilinçtir. Bu "içgüdüsel" bilincin gerçek bilince dönüşmesi ve tohumun filizlenip dal budak salarak tüm sınıf kapsayabilmesi yani "kendiliğinden bilincin, kendisi için bir bilince dönüşmesi" dışarıdan bilinci zorunlu kılar. ( Bunu zorunlu kılan nedenler şimdilik konumuz dışında) Bu bilincin "dışarıdan"lığı sınıfın üstünde, kenarında, yanında, arkasında olmak anlamına gelmez. Tam tersine onun yaşam koşullarının tam ortasında, çelişkilerinin merkezinde ve bu çelişkilerle boğuşma pratiği içinde birlikte yer alarak gerçekleşir. Öncünün görevi her şeyden önce sınıfın pratik mücadele deneyimlerini zenginleştirmektir. Pratik mücadeleyle birleşmemiş ve pratiğin ortaya çıkardığı somutla bağını koparmış ajitasyon ve propaganda gibi faaliyetler kitleler için; kuru nutuklar, sıkıcı anlatılar olmaktan öte bir anlam ifade etmez. Halk kitleleriyle organik bağlar olmadan ve dışarıda kalarak "dışarıdan bilinç" götürmek mümkün değildir. Zaten böyle bir durumda "götürmek" değil, "göndermek" mümkün olur ki yapılan da daha çok bu olmaktadır. Geniş bir kesim, halk kitlelerine göndermelerde bulunmaktan öte gidememektedir. Bu gönderiler ise halk kitleleri için "uzaktan mektuplar" olarak pek bir karşılık bulmamaktadır.

Ne zaman ki
Öncüyle halk arasındaki organik ilişki kurulmaya başlar; gerçeğin üzerindeki örtü kalkmaya, kuşatma parçalanmaya, gürültü anlaşılır bir sese, sessizlik eyleme, eylem yeniden söze, söz yeniden eyleme yükselir.

O zaman;
Gerçek çoğalmaya, çoğalma gerçekleşmeye başlar.

Eylem gerçekleşir, gerçek eylemleşir.
Uydurulmuş gerçekler ve gerçek olmayan eylemcikler/eylemsiler yalan olur.

Aksi takdirde, birilerinin çıkardığı korkunç gürültüler arasında, karşımızdaki gerçek, “sessiz çoğunluk” olur

MÜCADELE,ÖRGÜT,ÖRGÜTLENME VE KADROLAR\ Bora Kara

Teori ve pratik arasındaki ilişkinin kopukluğunun en önemli göstergelerinden biri "söylenenle yapılanların birbirine denk düşmeme" halidir. Söylenen yapılamıyorsa,söylenenin doğruluk düzeyi de soyutlama düzeyinde kalır. Doğruluğu,yanlışlığı,eksikliği pratik içinde sınanamaz. Sınanmadığı içinde kendini yeniden tamamlayıp zenginleştirme olanağı bulamaz. Mücadelenin daha önceki deneylerinde çeşitli defa gerçekleşen pratikler tarafından doğrulanmış düşünceler, eğer denenme nesnelliğinde  bir değişiklik yoksa doğru ve pratik tarafından onaylanmış düşünceler olarak kabul edilirler. ML. Düşüncenin kapitalizmin nesnel temelleri üzerinde yükselen ve öz olarak aynı olan koşulların pratiği içinde çeşitli defalar doğrulanmış evrensel ilkeleri böyledir. Koşullar öz olarak aynı olduğu sürece , daha önce pratik olarak kanıtlanmış yasaların tekrar tekrar denenmesine ihtiyaç yoktur.

Ama her yeni dönem beraberinde yeni çelişkileri ve sorunlar getirir. Yeni sorun ve çelişkilerin ortaya çıkması devrimcilerin önüne yeni görevler koyar. Daha doğrusu tüm dönemlerde asli görevleri olan olan devrimin yapılması için   ortaya çıkan nesnel ve öznel çelişkilerinin çözümlenmesinin sonuçları üzerinden kendilerini yeniden düzenlerler.

MARKSİST YÖNTEM ÜZERİNE -2- / Bora Kara

"Filozoflar dünyayı yalnızca çeşitli biçimlerde 
yorumlamışlardır; oysa sorun onu değiştirmektir."Marks böyle der meşhur 11.Tez’de. Marks, Dünyayı yorumlamaya karşı değildir, onun karşı olduğu, değiştirmeyi amaçlamayan bir yorumlamadır. Bu yüzden Marksın vurgusu ve düşüncesinin özünü değiştirmek oluşturur.
"Marksizm ve teorik ilişkisi 1"

Marksizmi kendinden önceki bütün düşünce biçimlerinden ayıran temel farklılığı budur.O var olan durumu yorumlamak ve anlamak\anlatmakla yetinmez. Değiştirmek,teorik bir sorun değil, pratik bir sorundur, bir eylemi,pratik bir davranışı gerektirir.Marksist yöntem öz olarak, pratikte başlayıp(verili somut) soyutlama yoluyla düşüncedeki somuta ulaşıp yeniden pratiğe dönen bir yönteme sahiptir.Yeniden pratiğe dönüş aynı zamanda soyutlamamızın doğruluğunun sınandığı alandır.Sadece nesnel gerçekliği anlamak ve açıklamakla yetinmez; anlaşılan nesnel gerçeği, var olan nesnel gerçeği değiştirmenin bir aracı olarak ele alır.Anlamak çabası baştan itibaren değiştirmek istemiyle koşullanmıştır.Dert entelektüel bir merak ya da akademik bir kaygıyla anlamak,bilmek,öğrenmek diğer bir deyimle "anlamak için anlamak" değildir. Bilgi\teori değiştirmek yani devrim için gereklidir. Çünkü bilinemeyen şey değiştirilemez.

MÜCADELE TARİHİNDEN NOTLAR 1

"İnsanlar kendi tarihlerini kendileri yaparlar, ama kendi keyiflerine göre, kendi seçtikleri koşullar içinde yapmazlar, doğrudan veri olan ve geçmişten kalan koşullar içinde yaparlar.

"(Marks, Louis Bonaparte’ın 18 Brumaire’i.)

Kendi tarihini yapan insanların bu "yapıcılıklarını" kendi keyiflerine göre yapamayacaklarını, bunun  verili koşulların sınırlarıyla belirlendiğini ortaya koyan Marks'ın, nesne- özne ilişkisini diyalektik bir biçimde ele aldığı yukarıdaki satırları, elbetteki nesnelliğe boyun eğmiş bir özneyi işaret etmez. Tam tersine, tarihi yapacak olanın yapabilmesi için var olan nesnel koşulları tahlil etmesinin,onun yasalarını bulmasının ve bu yasalarının zorunluluğunun bilincine vararak kendi kaderini ele alması arasındaki ilişkiye vurgu yapar. Özgürlük zorunluluğun bilincinde olmaktır. Bu bilince ulaşan insan kendi tutsaklığına son verip özgürlüğünü elde edebilir. Ancak bu şekilde zorunluluğun tutsağı olmaktan kurtulup kendi "kaderini" eline alabilir.

Devrimci mücadele tarihi, nesne ve özne ilişkisinin bu diyalektik birliğinden oluşur. Literatürdeki devrimin nesnel ve öznel (objektif ve subjektif) koşulları kavramları bu temel ilke üzerinde yükselir.

Devrimin nesnel koşullarının belirleyici önemi kadar, öznel koşullar da, daha önemsiz olmayan bir özelliğe sahiptir. Öyle ki, mücadelenin belli aşamalarında devrimci öznenin konumu ve onun kolektif bilincinin, "kurmayının" politik öncüsünün yeterliliği ve yetersizliği, nesnel koşulların yetersizliğini ve yeterliliğini  tersine çevirebilir. Koşulların bütün elverişliliğine rağmen öznel koşullardaki yetersizlik sürecin ileriye doğru sıçramasını engeller. Tam tersine devrimci özne örgütlüyse ve bu örgütlülüğü öncü partinin olması gereken yetenekleri ile donanmışsa koşulların zorluğu, elverişsizliği, gibi "gerekçelerle" kendini sınırlamaz. Devrimci irade, devrimci yaratıcılık ve kararlılık, koşulların çemberini aşmayı bilir.

Özellikle devrimci güçlerin büyük darbeler yediği, yenilgiler sonrasında veya sınıf mücadelesinin olabildiğince keskinleştiği, dolayısıyla karşı devrimin tüm gücüyle azgın bir şekilde saldırdığı dönemlerde, devrimci örgütün konumu belirleyici bir öneme sahip olur.

MARKSİZM VE TEORİ PRATİK İLİŞKİSİ(4)/ Bora Kara

 "Sistematik, Hegel'den sonra olanaksızdır. Dünyanın tek bir sistemi, yani tutarlı bir bütünü temsil ettiği açıktır, ama bu sistemin bilinmesi, tüm doğanın ve tüm tarihin bilinmesini ön gerektirir, buna da insanlar hiçbir zaman erişemezler. Öyleyse sistemler yapan kişi, sayılmaz eksiklikleri kendi öz uydurması ile doldurmak, kendini usdışı imgeleme gücüne bırakmak, ideoloji yapmak zorundadır." (Engels: Anti-Dühring)
Bunu söyleyen Engels bir başka yerde şöyle devam eder;
“"Bizim tarih kavrayışımız, her şeyden önce, ciddi çalışmalar için yol göstericiden (kılavuz) ibarettir. Yoksa Sol-Hegelcilerin anladığı biçimde bir manivela değildir. Çeşitli toplumların sosyal, hukuki, estetik, felsefi, dini vs. kuruluşları hakkında bir yargıya ulaşmadan önce, bütün tarihin ve söz konusu olan toplumsal formasyonların dikkatle incelenmesi gerekir... Bunun yerine birçok genç yazar, tarihi materyalizmi, her şeyi açıklayan hazır bir kalıpmış gibi (dogma olarak) ele alarak, hiçbir araştırmada bulunmadan, azcık tarih bilgisiyle çarçabuk bir sistem oluşturmaya çalışmaktadır. Bu davranışlarıyla da, asıl düşünceyi, hasımların haksız saldırılarına maruz bırakmaktadırlar."

MARKSİZM VE TEORİ PRATİK İLİŞKİSİ (3)/ BORA KARA

“dogmacılık bu anlamda marksizmin reddettiği bir akımdır. Marksizmin teorisini dondurmaya yönelir. Marksizmin lafızlarına sıkı sıkıya sarılır, gelişen ve ortaya çıkan her yeni durumu incelemeye gerek görmeden büyük ustaların yazılarına atıflarla yetinir. O, marksizmi bir dogmalar yığını olarak görür. Dogmacının kafasında hareket mekanik bir anlam kazanır. Bu haliyle tarihi de tekrarlardan ibaret bir oluşum olarak, değerlendirir.” Marksizm ve teori pratik ilişkisi(2)

Dogmatik kafaya göre, Marks kapitalizmin tüm tahlillerini yapmış ve bitirmiştir. Kapitalizmde hala varlığını sürdürdüğüne göre artık çok fazla kafa yormaya, ayrıntılara boğulmaya gerek yoktur. Reçete ve formüller eldedir. Bunları pratiğe dökmekten başka yapacak bir şey yoktur. Ama “hayat hiç bir zaman şu ya da bu şemalandırmaya harfiyen uygun olamaz. Her soyutlama ve şemalandırma gerçeğin bir kısmını ihmal eder, bir kısmını ise ister istemez abartır. Fakat teorik tahlil, hayatın giriftliğini ve çok yanlılığını kolay anlaşılır hale getirerek eylem kılavuzluğu görevini yerine getirir." ( Mahir çayan)  hayatın söz konusu girifitliğini, çok yanlılığını göz önünde bulundurmayan bir teori ise hayata uygulama, yani pratiğe dökme aşamasında sorunlarla karşılaşır, bir türlü pratiğe geçirilemez. Geçirilse bile hızla hayat/pratik tarafından geçersizleştirilip geri kusulur. Bu pratik geçersizleştirmeden sonra gerekli dersler çıkarılamaz, teori yenilenip geliştirilemezse kısır bir döngü içinde dönülmeye başlanır. Ve sorun daha çok bir takım biçimsel, teknik ve öznel hatalarda aranmaya başlanır. Kısır döngü bir süre sonra, bıkkınlık, yorgunluk, biçime dair kısır tartışmalar üzerinde yükselen tıkanma hali, iç tartışmaların giderek nesnelliğini yitirerek öznelleşip kişiselleştiği bir seviyeye doğru düşer. Söz konusu zaaflara sahip yapıların son görünümleri, söyledikleri başka, yaptıkları başka olan yapılar haline dönüşmektir.

MARKSİZM VE TEORİ PRATİK İLİŞKİSİ (2)/ Bora Kara

"komünist için sorun, mevcut dünyayı devrimci bir biçimde değiştirmek,
bulmuş olduğu duruma hücum etmek ve onu pratik olarak değiştirmektir" (Marx ve Engels, 1987: 49). A. İdeolojisi. Dünyayı yorumlamak, anlamak çabası ancak pratikle boş bir gevezelik olmaktan çıkar. Ama sözü edilen pratiğin devrimci pratik olduğunu unutmadan. Evet, “teori olmadan pratik olmaz” Pratik olmadan teori ise, içi boşaltılmış, ölü doğmalar yığını olmaktan öteye geçemez.”

MARKSİZM VE TEORİ PRATİK İLİŞKİSİ/Bora Kara

"Filozoflar dünyayı yalnızca çeşitli biçimlerde yorumlamışlardır; oysa sorun onu
değiştirmektir."

Marks böyle der meşhur 11.Tez’de. Marks, Dünyayı yorumlamaya karşı değildir, onun karşı olduğu, değiştirmeyi amaçlamayan bir yorumlamadır. Bu yüzden Marksın vurgusu ve düşüncesinin özünü değiştirmek oluşturur.